محل سکونت افراد و محیط شهری میتواند زمینه ساز افزایش کاربرد دوچرخه گردد و شاهد پیامدهای مثبت فراوان ناشی از این ازدیاد مشارکت باشیم

دوچرخه سواری و پیامد های مثبت آن

در سالهای اخیر، گرایش زیادی به ترغیب دوچرخه سواری به عنوان روش حمل ونقل یا فعالیت تفریحی سالم در میان برنامه ریزان حمل ونقل و سازمانهای سلامت عمومی ایجاد شده است .

همچنین محققان علمی و برنامه ریزان حمل ونقل علاقۀ فزاینده ای به بررسی و تحلیل مشکلات مرتبط با دوچرخه سواری نشان داده اند و اخیراً برخی مدیران شهری به بررسی پروژه های شبکۀ دوچرخه پرداخته اند. این مسئله، ناشی از پی بردن به فواید محیطی و اجتماعی بی شمار دوچرخه سواری است. دوچرخه از قدیمی ترین شیوه های حمل ونقل انسانی است که کاربرد آن در حمل ونقل شهری مزایای بسیاری دارد، از جمله تسهیل رفت وآمد و کاهش ترافیک، کاهش معضل آلودگی هوا به ویژه در شهرهای بزرگ و پرجمعیت، ارزان بودن نسبی قیمت، راحتی استفاده، باصرفه ترین وسیلۀ نقلیه از نظر مصرف انرژی، سالم و متناسب با محیط زیست ،اشغال فضای شهری کمتر، کمتر بودن تأخیرزمانی ناشی از تراکم و توقفهای اجباری دوچرخه نسبت به دیگروسایل نقلیه، دسترسی آسان و سریعتر و کمک به کاهش شکاف اقتصادی و اجتماعی.

به علاوه انتقال سفرها از حمل ونقل موتوری به دوچرخـه مزایـای فراوانـی دارد، از جمله کاهش تراکم ترافیک؛ کـاهش مشـکلات پارکینـگ و صرفه جویی در هزینۀ تسهیالت پارکینگ؛ صرفه جویی در هزینۀ سفر؛ کاهش ریسک تصادفات برای دیگر کاربران راهها و معابر شهری؛ افزایش سلامتی؛ کاهش مصرف انرژی؛ بهبود تناسب حمل ونقل بـا توسـعه و کـاربری زمین در شهر و بهبود گزینه های جابه جایی برای افرادی که امکان رانندگی ندارند.

با توجه به مزایا و فواید بی شمار دوچرخه سواری به عنوان شیوۀ فعال و پاک حمل ونقل و به عنوان فعالیت تفریحی سالم، کشورهای مختلف اقدام به طراحی، تدوین و اجرای پروژه ها و طرحهای گوناگونی مانند سیستم اشتراک دوچرخه برای افزایش کاربرد دوچرخه توسط شهروندانشان کرده اند. 

یکی از انواع فعالیتهای بدنی مؤثر و مفید، فعالیت بدنی ناشی از دوچرخه سواری است. دوچرخه سواری، روش در دسترس آسان و منطبق با محیط زیست برای بیشتر افراد جهت افزایش فعالیت بدنی روزانه شان است .

محیط مناسب دوچرخه سواری

به منظور پرداختن به دوچرخه سواری زیرساخت ها و امکانات مناسب و دارای ویژگی های خاص عنصر حیاتی به شمار میرود. ازاین رو، ساخت محیط های شهری برای تسهیل رفتارهای فعال (دوچرخه سواری و پیاده روی) و افزایش فعالیت بدنی در زندگی روزانه یک اولویت محلی و ملی است .فراهم ساختن محیط فیزیکی مناسب و حامی، عنصری کلیدی در ترغیب و تشویق افراد به دوچرخه سواری است .

محیط نقش مهمی در سلامتی و رفاه افراد بازی می کند، چراکه محیط مصنوعی و طبیعی می توانند سطوح فعالیت بدنی را تحت تأثیر قرار دهند. بنابراین، از آنجا که فعالیت بدنی عنصر کلیدی از سلامتی است، ارتقای فعالیت بدنی از طریق اقداماتی که به بهبود محیط فیزیکی منجر شود، یک اولویت در بحث سلامت عمومی است. در طراحی محیط اقدامات مختلفی میتوان برای افزایش دوچرخه سواری انجام داد که یکی از این اقدامات ایجاد مسیرهای ویژۀ دوچرخه سواری در سطح شهر است. مسیرهای دوچرخه باید از ویژگیهای خاصی برخوردار باشند تا مشوق افراد برای دوچرخه سواری شوند. هر یک از این ویژگی ها اهمیت خاصی در تصمیم گیری افراد برای دوچرخه سواری دارند که مستلزم بررسی است.

تحلیل اهمیت، عملکرد ویژگی های مؤثر بر تصمیم دوچرخه سواری مسیرهای دوچرخه نشان داد، از نظر اهمیت و عملکرد ویژگیهای مؤثر بر تصمیم دوچرخه سواری در ناحیۀ تمرکز بر آن قرار گرفته اند؛ بدین معنی که کاربران مسیرهای دوچرخه رضایت کمی از این ویژگی ها دارند و عملکرد آنها را مطلوب نمیدانند، اما این عوامل برای آنها مهم است. قرار گرفتن کلیۀ عوامل ناحیۀ تمرکز بر آن گویای این مطلب است که چنین ویژگی هایی نیازمند اقدام اصلاحی فوری است و از این لحاظ در اولویت بالایی قرار دارند. بنابراین، مدیران و برنامه ریزان شهری به منظور افزایش عملکرد سیستم اشتراک دوچرخه و همچنین افزایش کاربرد دوچرخه توسط شهروندان و کسب پیامدهای مثبت ناشی از آن، باید تلاش و کوشش زیادی برای بهبود وضعیت این ویژگی ها انجام داده و وضعیت فعلی را به سمت رسیدن به وضعیت مطلوب تغییر دهند، چراکه یافته ها حاکی از آن است که وضعیت چنین عواملی مطلوب نیست و مستلزم توجه حیاتی است.

مسیر مطلوب دوچرخه سواری کجاست ؟

در این زمینه استراتژی رشد و توسعه مانند ساخت و طراحی مسیرهای دوچرخه با قابلیت دسترسی بالا به خصوص برای بانوان، با شیب مناسب (2 تا 5 درصد) و مجزا از مسیر سایر وسایل نقلیۀ موتوری، جذاب و زیبا، همراه با آسفالت مناسب و باکیفیت، با امکانات رفاهی و تسهیلاتی مناسب (مانند سرویس بهداشتی، آبخوری، بوفۀ مواد غذایی و ...) دارای علامت گذاری مناسب در تقاطع ها و میادین و عاری از موانع فیزیکی مانند پلها، انواع سرعتگیرها و .. باید مدنظر قرار گیرد.

همچنین، طراحی مسیرها در فضاهای دلپذیر و جذاب که فرصت دیدن مناظر طبیعی و زیبا را برای کاربران فراهم کند، باید مدنظر قرار گیرد. مسیرهای طراحی شدۀ فعلی و آتی برای اینکه بتوانند زمینه استفاده بیشتر دوچرخه توسط کاربران را فراهم کنند، باید رابط بین مناطق مسکونی، مدارس، فروشگاه ها، محل کار افراد، پارکها و تأسیسات تفریحی، مناطق مختلف شهری و ایستگاه های حمل ونقل عمومی مختلف باشند. به علاوه، نظافت و پاکیزگی مسیرهای دوچرخه همراه با روشنایی مناسب از ویژگیهای مهمی است که مسئولان و برنامه ریزان شهری باید توجه کافی به آنها داشته باشند.

ایمنی مسیرهای دوچرخه سواری

طراحی پارکینگ های مخصوص دوچرخه در طول مسیرها به خصوص برای دوچرخه سوارانی که از دوچرخه های شخصی استفاده میکنند ، به منظور افزایش اطمینان، آسودگی خیال و امنیت روانی افراد.

ویژگی مهمی در سیستم اشتراک دوچرخه است که باید به طور جد به آن توجه شود. از طرفی، نیاز است اقدامات فرهنگی مناسب برای ایجاد جو اخلاقی و فرهنگی مناسب در مسیرهای دوچرخه که سبب رعایت و احترام به حقوق همدیگر، کاهش پرخاشگریها و رفتارهای خشونت آمیز و ... گردد، مدنظر قرار گیرد.

چنین اقداماتی میتواند مسیرهای ایمن و امنی برای کاربران و غیرکاربران فراهم کند که این ویژگی از مهمترین ویژگی های مدنظر پاسخگویان بوده است. به عبارتی، ایمنی و امنیت مسیرهای دوچرخه هم از بعد آسیبهای جسمی، مالی و روحی ناشی از برخورد و تصادف با وسایل نقلیۀ موتوری و هم از بعد رفتارهای مخرب سایر افراد مهمترین موضوع مورد نیاز کاربران مسیرهای دوچرخه است.

ایمنی و امنیت مسیرهای دوچرخه به عنوان عامل بسیار مهم مؤثر بر تصمیم افراد برای دوچرخه سواری مطرح شده است که نیاز است مسئوالن و برنامه ریزان شهری توجه بسزایی به این موضوع داشته باشند تا با انجام اقدامات مؤثر در این زمینه شاهد افزایش کاربرد دوچرخه در سفرهای شهری باشیم. البته برای تشویق و ترغیب بیشتر افراد به دوچرخه سواری ضمن بسترسازی و توسعۀ زیرساختها شامل مسیرهای دوچرخه سواری با ویژگیهای مناسب و لازم، باید به سایر عوامل و مشوقها و به خصوص مسائل فرهنگی و رفتاری همچنین توانمندیها و مهارتهای افراد نیز توجه خاصی کرد.

آصفی، ا.، و عفیفه، ج.، و طغرایی، ح. (1398). تحلیل اهمیت عملکرد ویژگی های مسیرهای دوچرخه موثر بر تصمیم دوچرخه سواری با کاربرد مدل IPA. مدیریت ورزشی (حرکت), 11(1 ), 155-173

دیدگاه خود را بنویسید

آدرس ایمیل شما به دیگران نمایش داده نمیشود*

1 دیدگاه

  • Kohn
    14 اردیبهشت 1401

    Привет! Это сообщение невозможно быть написано лучше! Прохожу эта post напоминает мне о моем предыдущем соседе по комнате! Он постоянно продолжал проповедовать об этом. Я непременно отправлю ему отправить эту статью. Совершенно уверен он прочтет. Спасибо за обмен! Гот�

     

    سلام! این پست بهتر از این نمی توانست نوشته شود! گذراندن این پست مرا یاد هم اتاقی قبلی ام می اندازد! او مدام در مورد آن موعظه می کرد. حتما او را برای مطالعه این مقاله می فرستم. من مطمئن هستم که او آن را خواهد خواند. با تشکر